29th Mar 2024 9:33:32 AM

The Charities | The Children | Dorah Mokoena | Health | Schools / Training | Community / Diaries | Regional Reports | UMashesha
Home
Unmask Internet Scams
Place of Miracles
Please Don't
Donations
Plastics poison fires
Monopoly Moonwalk.
Do you need help?
Great Fire 350
News Index
Mt Cameroon Climb
Media Articles
Kilimanjaro climb
Defamation
Radio Adverts
Stoves, Candleholders
Bad Social Workers
How Can I Help
Cycle Ride
Radio Interview
Honours
Volunteer's View
Useful Links
Soweto Fire
Thank You to:
Disaster Recovery
Bags
Newsletter
Other Languages
Class Action Appeal
UK Donations
More about COFI
Help Needed
Drakensberg Trip
Safety Infomercials
Alex fires
Research
Work Experience
Amangwane
Useful Reading
Vacancies
UNAids
Appeal
Rural Outreach
Transport
Volunteers Notebook
North African office
Central Africa
Johannesburg's Annual Chocolate Fest
Children of Fire

For an Afrikaans version of this page click HERE

For an English version of this page click HERE

VANA LA VA TSONIWEKE VA LAVA RIRHANDZU- TRANSLATED BY VONGANI FUNGENE

Tshepo Dube, xichudeni xa makume- ntlhanu wa malembe hi vukhale, xa le xikolweni xa majarimani e Johannesburg xi tshame mavhiki mambirhi e ntirheni wa Children of Fire. Tshepo u navela ku va mumpfapfarhuti wa miako siku rinwani. Leswi hi leswi a swi tsaleke.

KU MPFAPFARHUTIWA KA YINDLU YA VATSONIWA

Tsepho & DorahLoko Bronwen Jones a ri karhi a fambisa ntirho wa vanhu lava va tshweke u pfumerile ku ndzi nyika nkarhi wo dyonda ku mpfapfarhuta. Dyondzo leyi yi endlile leswaku ndzi languta vutomi hi ndlela yinwana. E ka mavhiki mambirhi lawa a ndzi ri e ku mpfapfarhuteni yindlu ya Dorah, nwana loyi a nga tsoniwa a ndzi fanele ndzi tlhela ndzi tshama na yena leswaku ndzi ta dyondza leswi a kotaka ku swi endla na leswi a tsandzekaka ku swi endla. Hi wavumune wa ti 25 ta Mudyaxihi ndzi pfukile na mpundzu swinene ndzi tsakele ku ya e ntirhweni. Loko ndzi fika a ndzi fanele ndzi pima yindlu ya Bronwen. Wolowo I ntirho wo tala wo wu endla hi nhungu wa tiawara. Masiku mambirhi lawa ya nga landzela a ya ri na ntirho wo tala ku fana na siku ro sungula. A ndzi fanele ndzi kuma nhlayo ya switina leswi swi nga akaku yindlu. Ndzi kume leswaku yindlu ya tikamara tinharhu yi nga akiwa hi 18,000 wa switina. Andzi fanele ndzi famba famba e xidorobanini ndzi languta mafasitere yo hambana-hambana ndzi tlhela ndzi mpfapfarhuta ya mina. Siku ra Vumune a ri hambanile na lawa ya nwanyani hikuva a ndzi fanele ndzi vona no dyondza leswi Dorah a kotaka ku swi endla na leswi a tsandzekaka ku swi endla. Leswi ndzi endleke na yena swi katsa ku nwu pfuna ku dya no famba na yena e posweni hi milenge. Siku lero rivile rinwana ra masiku yo tsakisa hikuva a ndzi endlile swilo swa kahle, kungari Dorah ntsena kambe na le ka mina nwinyi. Ku nwu yisa xiyindlwanini a swo lava ku nwu komba ndlela no vona leswaku u endla swinwana. Dorah u tshwe hi ndzilo e dlhadleni. U sale a nga ri na mavoko a tlhela a tshwa matihlo, nhompfu na milomo. U na tsevu wa malembe a ri ku hanyeni na swivati na xikandza xo tshwa. U tshama na Bronwen. U endliwile makume-mbirhi mune(24) wa vuhandzuri lebyi a byi vava no durha e Britain na kona byi hakeleriwile hi vanhu va kona. Milomo ya Dorah leyi yinwu pfumelelaka ku dya swakudya swo tsakama yi endliwile hi nyama ya yena ya le nhlaneni. Dorah swa nwu tikela ku vumba marito. Matihlo ya yena ya pfariwile hi nyama ya le nkolweni. Dorah u na tinhompfu timbirhi to hambana leti a ti ambalaka mpundzu wunwana ni wunwana a nga siya e xikolweni xa vana lava nga tsoniwa eHillbrow. Dorah u ambala xihuku xo tshwuka masiku hinkwawo loko a ya e xikolweni hikuva xipalapala xa yena xi n'wokisiwe hi ndzilo. Nghozi leyi yi endlile leswaku Dorah anga koti ku endla swilo swo tala leswi endliwaka hi vana vo ringana na yena.

Hi mavhiki mambirhi ndzi dyondze leswaku munhu wunwana ni wunwana u lava rirhandziwa ngopfu-ngopfu vana lava tsoniweke. Loko ho va komba rirhandzu hi tlhela hi va pfuna Afrika Dzonga a yinga ta va na vana vo tala lava va chukumetiweke.

A ndzi fanele ndzi mpfapfarhuta yindlu leyi a yi tava ndhawu ya ntsako ya Dorah i.e leyi yinga ta va na swilo leswi a kotaka ku swi tirhisa tani hi nwana na leswi a nga swi tirhisaka loko a kurile. A ndzi ehleketa na leswaku Dorah u ta tshama eka yindlu leyi tani hi nwana ku fikela loko a titshemba leswaku a nga tshama kunwana.

NOMBORO YA TIKAMARA Tsepho

Loko ndzi ri karhi ndzi mpfapfarhuta yindlu leyi a ndzi ehleketa leswaku Dorah a nga faneriwa hi tikamara tingani kuva a kota ku tolovela ndhawu leyintshwa. Yindlu leyi a yi fanele yi kota ku amukela vanhu vo hundza unwe. Endzhaku ko languta swilo leswi hinkwaswo ndzi ehlekete ku mpfapfarhuta yindlu ya tikamara timbirhi to etlela eka tona, xitanga, ndhawu yo hlambela eka yona na yo dyela eka yona. Tikamara leti timbirhi ti ta va na mafasitere ya Bay ti tlhela ti va na nyangwa lowu wu kongomaka e ntangeni. Kamara leyi yi ta va yona yo tsakisa hikuva yi ta va na mihlovo-hlovo yo saseka ku pfuna Dorah ku kota ku vona swilo leswi swinga eka yona ku katsa na kamara hi yoxe.

E hansi ku ta endliwa hi timhandzi/ mapulanga leswaku Dorah a kota ku twa swigingi swa yena loko a famba. Kamara ya Dorah yi ta va na mete lowu wunga ta endla mimpfumawulo yo hambana hambana loko Dorah a kandziya ehansi.

Xitanga xi ta va na mihlovo-hlovo yo tala na makhumbi yo tala.

MINYANGWA

Leswi swi fanelaka ku tekeriwa e nhlokweni hi leswaku ndzilo wunga sungula nkarhi wunwana ni wunwana. Hikokwalaho ka sweswo ku ta nghenisiwa mavanti lawa yanga endla leswaku munhu a kota ku hatlisa a baleka ndzilo.

MANGHENELO

Yindlu leyi yina minyangwa leyikulu leyi pfumelelaka swilo swo fana na swigolonyana ku nghena endlwini yi tlhela yi va na switepisi leswi yaka eka mavanti mambirhi ya le handle. Tikamara leti timbirhi ti ta endliwa hi mihlovo yo koka mahlo.

XIRHAPA

Ku ta va na xirhapa e handle na le ndzeni ka yindlu leswaku Dorah a ta kota ku xi tirhisa a tlhela a va a hlayisekile. Xirhapa xa le ndzeni xi ta rhendzeriwa hi mavanti yo pfulekela e matlhelo lawa ya kongomaka e tikamareni timbirhi.

LWANGU

Xirhapa xa la ndlwini xi ta va na lwangu ro pfumelela dyambu na mpfula ku nghena. E makumu ka lwangu ku ta va na swicheleti swimbirhi.Mati ya mpfula ya ta tirhisiwa ku cheleta, ku hlantswa no n'wa.

XITANGA

Kutava na mihlovo hlovo leswaku nwana wo fana na Dorah a kota ku vona swilo. Switirhisi swa le xitangeni swi ta va na swikhomo leswikulu swa xirhendzevutana leswi Dorah a nga swi tirhisaka.

GHEZI

Yindlu leyi yi ta va na Photovoltaic solar ponels e lwangwini. Timboni ta le henhla ti nga lumekiwa hi le hansi. Timboni leti ti ta durha swinene kambe ti hlwela ku onheka.

TIKAMARA TO ETLELA KA TONA

Yindlu leyi yi ta va na tikamara timbirhi. Yinwe ya tona yi ta va ya Dorah. Nyangwa wa yona wu ta kongoma e xiyindlwanini leswaku Dorah a ta kota ku hatlisa a fika. Yi ta va na rivanti leri ri nga ta kongoma e xirhapeni. Kamara leyinwana yi ta va yikulu eka ya Dorah.

Ku ta va na mathini ya ntlhanu yo chela thyaka. Rinwana ni rinwana ri na ntirho wa rona.Swikombiso:rochela ti plastic, maphepha, swilo swo fayeka na swilo leswi swinga kotiku ku tlhela swi tirhisiwa.

MALI (MUDYAXIHI 2000)

Ndhawu yo akela yindlu e ka yona i25 square metres. Ku aka yindlu e ka ndhawu yo ringana na leyi swinga teka 25000 wa switina leswi swinga ringanaka R25000. -Minyangwa ya le handle-R500.00 ku fikela eka R900.00 kumbe ku tlurisa. -Minyangwa ya le ndzeni- R168.00 -Semende- R20.00 xikatsa xinwe. -Misava yo aka hi yona hi cubic metre- R75.00.

Switele leswi ndzi nga swi siya hiku pfumala nkarhi. Loko u lava ku tiva leswaku yindlu yinga akiwa hi mali muni u nga ti hlanganisela hi wexe.

A ndzi fanele ndzi bela vaxavisi va swilo swo aka hi swona ku kuma leswaku yindlu yinga akiwa hi mali muni na kona hi yini.

Tsepho & Bronwen

BIBLIOGRAPHY

TITLE: Designing for the Disabled
AUTHOR: Selwyn Goldsmith
PUBLISHED BY: RIBA Publications Limited in the UK.
FULLY REVISED THIRD EDITION PUBLISHED IN 1976

Magazines and brochures about the building industry and the UK's Royal National Institute for the Blind Certificate in Multiple Disability course unit 4 "The environment and multiply disabled people".


This material is Copyright © The Dorah Mokoena Charitable Trust and/or Children of Fire , 1998-2024.
Distribution or re-transmission of this material, excluding the Schools' Guide, is expressly forbidden without prior permission of the Trust.
For further information, email firechildren@icon.co.za